środa, 18 kwietnia 2012

Golina około połowy XIX w.

Zajrzałem do starych encyklopedii, spisów itp. i oto, jaki obraz dziewiętnastowiecznej Goliny się wyłania:
- było to miasto w powiecie konińskim, województwie kaliskim, niedaleko Warty, dwie i pół mili (mniej więcej 22 km) od Konina;
- było to jedno z 11 miast prywatnych na terenie powiatu konińskiego (pozostałe to: Brudzew, Kazimierz Biskupi, Kleczew, Rychwał, Skulsk, Ślesin, Tuliszków, Wilczyn, Władysławów, Zagórów). Poza tym istniało jeszcze pięć miast rządowych: Konin, Koło, Lądek, Pyzdry i Słupca;
- w 1827 r. miasto liczyło 1041 mieszkańców, a w r. 1857 liczba ta wzrosła do 1279. Dla porównania ówczesny Konin miał niecałe 6000 ludności;
- w mieście żyła całkiem spora społeczność żydowska licząca w 1827 r. 441 osób (czyli 42% ogólnej liczby mieszkańców), zaś po 30 latach wartości te podniosły się do 614 osób, czyli 48%. Podobnie rzecz się przedstawiała w Koninie, gdzie ok. 40% ludności stanowili Żydzi;
- na targi i jarmarki odbywające się w Golinie w ciągu roku dostarczano towarów za 65 000 złp. Dla porównania: największy obrót towarowy zanotowało Koło - 2 160 000 złp. W innych miastach rzecz przedstawiała się różnie, np.: Konin i Zagórów - po 270 000, Kazimierz - 60 000, Tuliszków - 25 000, Rychwał - 9000;
- dzisiejszy budynek przedszkola był siedzibą właścicieli majątku ziemskiego liczącego 112 włók (ok. 1880 ha), co stawia majątek raczej w grupie mniejszych wobec 786 włók w Gosławicach. Kilka ciekawych zdjęć  dobrej jakości pokazujących obecny stan dworku można obejrzeć na: polskiekrajobrazy lub skyscrapercity.


sobota, 14 kwietnia 2012

650+

Władysław Łokietek
W tym roku Golina obchodzi swoje 650. urodziny, ale w rzeczywistości miasto jest jeszcze starsze. 650 lat mija od potwierdzenia praw miejskich przez Kazimierza Wielkiego w 1362 r., jednak nieco wcześniej, jak mówi tradycja niepotwierdzona dokumentami, już w 1330 r. Władysław Łokietek zezwolił na założenie miasta.
Jeśli przyjąć 1362 r. - jesteśmy równolatkami m.in. z Kołem i Ropczycami (woj. podkarpackie), jeśli zaś 1330 r. - m.in. z Tarnowem. Obojętnie którą datę się przyjmie za punkt startowy miasta, warto pamiętać, że za miastem stoi długa historia często zapomniana lub nieuświadamiana. Kilka takich historycznych ciekawostek i szczegółów z dziejów miasta wygrzebałem z netu, książek itp. i będę je co jakiś czas wrzucał na bloga.

Kazimierz Wielki
PS Pierwszy zapis nazwy miasta pochodzi z 1366 r. i ma postać Golyna. Poza tym w dokumentach pojawia się jeszcze Golina i Golenia.

Nazwa miasta pochodzi bądź od określenia miejsca bezleśnego (golina jak golizna), bądź od imienia założyciela, właściciela - Gola. Dokładniej można o tym przeczytać tutaj lub w książce: Nazwy miast Wielkopolski Karola i Zofii Zierhofferów.

środa, 11 kwietnia 2012

Herb Goliny

Dla tych, którzy herbu nie kojarzą, małe przypomnienie. Oto on:

A teraz po kolei, co oznaczają poszczególne elementy w heraldyce.
Wieża - to symbol miasta; sygnalizuje, że Golina posiada prawa miejskie, co gwarantowało pewne przywileje i obowiązki, np. określone opłaty, podatki itd.
Biało-czerwona szachownica pochodzi z herbu rodowego Zabawa dawnych właścicieli miasta, Golińskich. Biel na herbie w rzeczywistości oznacza kolor srebrny, nie biały, i symbolizuje czystość, prawdę i niewinność, czerwień natomiast - hart ducha, odwagę, męstwo i wspaniałomyślność.
Intensywny niebieski stanowiący tło wieży to czystość, lojalność i wierność.
Nadając taki herb, sygnalizowano niejako przymioty jego mieszkańców, warto więc aby i współcześni golinianie o nich pamiętali.