Jak wynika ze wstępnych ustaleń zespołu prof. I.Z. Mociumpanka, król Kazimierz Wielki po przyznaniu Golinie praw miejskich w 1362 r. oraz "zostawieniu Polski murowaną" udał się z drużyną dzielnych poddanych na wyprawę morską. Po wielomiesięcznej podróży dotarł do nieznanych wysp, którymi okazały się Wyspy Wielkanocne. Król nauczył tamtejszych mieszkańców przyrządzania pierogów, gotowania bigosu oraz stawiania budynków murowanych. Próbował również wprowadzić na wyspach język polski, co niestety, nie powiodło się. Mimo tego Kazimierz Wielki zyskał wśród miejscowej ludności tak wielką sympatię, iż ta postawiła mu w geście wdzięczności pamiątkowy pomnik. Zagadką pozostaje zaskakująca zgodność posągu z pomnikiem króla stojącym na golińskim Rynku.
O postępach w badaniach będziemy informować.
